Contoh Tembang Macapat Pangkur Beserta Artinya

Pangkur ialah salah satu dari tembang macapat. Tembang ini mempunyai 7 gatra / larik / baris. Kali ini akan memperlihatkan pola Tembang Pangkur beserta artinya. Di artikel ini juga disediakan video tembang pangkur.
Pangkur ialah salah satu dari tembang macapat Contoh Tembang Macapat Pangkur Beserta Artinya



Contoh Tembang Pangkur


#01

Sekar pangkur kang winarna
Lelabuhan kang kanggo wong ngaurip
Ala lan becik puniku
Prayoga kawruhana
Adat waton puniku dipunkadulu
Miwah ingkang tata krama
Den kaesthi siyang ratri.

Arti Tembang

Nasihat ini dibalut dengan tembang Pangkur. Seyogyanya kamu memahami hakikat dedikasi bagi kehidupan, perihal baik dan buruk yang perlu kamu ketahui. Pahami pula watak dan aturan, serta jangan lupakan tata krama baik siang maupun malam.



#02

Miwah ta sabarang karya
Ing prakara kang gedhe lan kang cilik
Papat iku aja kantun
Kanggo sadina-dina
Rina wengi nagara miwah ing dhusun
Kabeh kang padha ambegan
Papat iku aja lali.

Arti Tembang

Demikian pula pertimbangan empat perkara dalam segala hal baik yang besar maupun yang kecil jangan kamu lupakan, terapkan sehari-hari, siang atau malam, di kota maupun di desa. (Hal ini berlaku) untuk semua makhluk yang bernapas.

#03

Mapan watake manusa
Pan ketemu ing laris lawan linggih
Solah muna-muninipun
Pan dadi panengeran ingkang
Kang apinter kang bodho miwah kang luhur
Kang sugih lan kang melarat
Tanapi manusa singgih.

Arti Tembang

Ciri sikap insan itu tampak dari bagaimana caranya berjalan dan duduk, tindak-tanduk dalam berbicara. Meskipun orang itu pintar atau bodoh, berderajat tinggi atau hina, kaya atau miskin

#04

Kalamun ana manusa
Anyinggahi dugi lawan prayogi
Iku watake tan patut
Awor lawan wong kathah
Wong degsura ndaludur tan wruh ing edur
Aja sira pedhak-pedhak
Nora wurung neniwasi.

Arti Tembang

Jika ada insan yang melupakan pertimbangan nalar, itu tak patut berbaur dengan orang banyak. Janganlah kamu dekati orang yang tak tahu watak dan hanya menuruti kemauannya sendiri, (orang menyerupai itu) akan membawa kehancuran.

#05

Tinitik ing solah muna
Lawan muni ing laris lawan linggih
Iiku panengeran agung
Winawas ginrahita
Pramilane ing wong kuna-kuna iku
Yen amawas ing sujanma
Datan kongsi mindho gaweni.

Arti Tembang

Terlihat dari tindak-tanduk, berbicara, berjalan, dan duduk, itu cirri utama yang gampang diketahui dan dirasakan. Oleh alasannya itu, orang jaman duu tidak pernah salah dalam menilai orang.

#06

Ulama miwah maksiyat
Wong kang kendel tanapi wong kang jirih
Durjana bebotoh kaum
Lanang wadon pan padha
Panitike manusa wateke wewatekipun
Apa dene wong kang nyata
Ing pangawruh kang wus pasthi.

Arti Tembang

Ulama atau penjahat, pemberani maupun penakut, pencuri maupun bebotoh, atau lelaki maupun wanita semua mempunyai ciri-ciri yang sama.


#07

Iku wong cecunguk murka
Nora nana mareme jroning ati
Sabarang karepanipun
Nadyan wusa katekan
Karepane nora mari saya banjur
Luwamah lawan amarah
Iku kang den tut wuri.

Arti Tembang

Orang menyerupai itu disebutpenjahat serakah, tidak pernah merasa puas meskipun semua keinginannya telah terpenuhi, kemauannya tidak ernah berhenti, malah semakinmenjadi-jadi, menurutkan hawa nafsu lawamah dan amarah.

#08

Masa mengko mapan arang
Kang katemu ing basa kang basuki
Ingkang lumrah wong puniku
Dhengki srei lan dora
Iren meren dahwen pinasten kumingsun
Opene nora prasaja
Jail mutakil bakiwit.

Arti Tembang

Masa sekarang, sangat sulit menemukan sikap yang baik. Umumnya (manusia sekarang) itu dengki, serakah, dan pembohong, malas, iri, bahagia encela, sombong, tidak jujur, jahil, banyak curiga, dan curang

#09

Sabarang kang dipun ucap
Nora wurung amrih oleh pribadi
Iku labuhan patut
Aja na nedya nulad
Ing wateking nenem prakara punika
Sayogyane ngupaya
Lir mas tumimbul ing warih.

Arti Tembang

Semua yang diucapkannya hanya untuk laba diri sendiri. Hal itu bukan kebajikan yang baik, dan jangan ada yang menjiplak keenam sifat di atas. Seyogyanya berlakulan menyerupai emas yang tersembul di permukaan. (mas tumimbul merupakan arahan pola tembang berikutnya yaitu maskumambang).

#10

Alaning liyan den andhar
Ing becike liyan dipunsimpeni
Becike dhewe ginunggung
Kinarya pasamuan
Nora ngrasa alane dhewe ngendhukur
Wong mangkono wateknya
Nora kena denpedhaki.

Arti Tembang

Kejelekan orang lain disebarluaskan, sementara kebaikan (orang lain) disembunyikan, kebaikannya sendiri disanjung-sanjung dan dibicarakan dalam pertemuan, tidak merasa kejelekannya sendiri bertumpuk. Orang yang bertabiat menyerupai itu tidak layak kamu dekati.

#11

Nyumur guling linira
Ambeladhah nora duwe wewadi
Nora kene rubung-rubung
Wewadine den umbar
Mbuntut arit punika pracekanipun
Ambener ing pangarepan
Nanging nggarethel ing wuri.

Arti Tembang

Nyumur gumuling artinya tidak sanggup menyimpan rahasia, bila mendengar kabar (meskipun sebagian) pribadi disebarluaskan. Mbuntut arit artinya di awal terdengar baik tapi menggerutu di belakang.

#12

Ing sabarang tingkah polah
Ing pangucap tanapi lamun linggih
Sungkan asor ambekipun
Pan lumuh kaungkulan
Ing sujanma pangrasane dhewekipun
Nora nana kang memadha
Angrasa luhur pribadi.

Arti Tembang

Segala tingkah laku, dalam berbicara maupun duduk, tabiatnya tidak mau dikalahkan oleh orang lain, tidak mau ada yang menyamai, ia merasa dirinya paling tinggi.

#13

Para penginan tegesnya
Genjah iku cak-cekan barang kardi
Angrong pasanak liripun
Remen ulah miruda
Mring rabine sadulur miwah ing batur
Mring sanak myang prasanakan
Sok senenga den ramuhi.

Arti Tembang

Adalah gampang tergiur sesuatu. Genjah artinya bahagia berkata jorok, angrong pasanakan artinya bahagia berselingkuh dengan istri orang, dan bila sudah menyayangi istri sahabat atau kerabat harus terlaksana.
  

#14

Aja lunyu lemer genjah
Angrong pasanakan nyumur gumuling
Ambubut arit puniku
Watek datan raharja
Pan wong lunyu nora pantes dipunenut
Monyar-manyir tan anteban
Dela lemeran puniku.

Arti Tembang

Janganlah bersikap lunyu lemer genjah, angrong pasanakan nyumur gumuling, dan ambubut arit karena sifat itu tidak akan menyelamatkanmu, tidak patut kamu anut. Watak lunyu itu artinyakata-katanya tidak sanggup dipegang, sedangkan sifat lemer

#15

Aja nedya katempelan
Ing wewatek kang tan panates ing budhi
Watek rusuh nora urus
Tunggal lawan manusa
Dipun sami karya labuhan kang patut
Darapon dadi tuladha
Tinuta ing wuri.

Arti Tembang

Jangan hingga kamu dihinggapi watak yang tidak pantas alasannya sikap jahat menyerupai itu tidak patut disandang manusia. Seyognya berbuatlah kebajikan sehingga menjadi suri teladan dan panutan di kemudian hari.

Guru Gatra, Guru Wilangan Dan Guru Lagu Tembang Pangkur

Guru Gatra : 7 Gatra
Guru Wilangan dan Guru Lagu : 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i

Sifat Tembang Pangkur

Nepsu, untuk memberi tuntunan, dongeng perang, pembuka cerita

Falsafah Tembang Pangkur

Pangkur berasal dari kata mungkur / mundur, yang artinya sudah mundur dari hawa nafsu dunia.

Video Tembang Pangkur




Terimakasih telah membaca artikel Contoh Tembang Macapat Pangkur Beserta Artinya. Kunjungi selalu untuk mendapat gosip perihal pendidikan. Semoga Bermanfaat

Related : Contoh Tembang Macapat Pangkur Beserta Artinya

0 Komentar untuk "Contoh Tembang Macapat Pangkur Beserta Artinya"

DUKUNG KAMI

SAWER Ngopi Disini.! Merasa Terbantu Dengan artikel ini? Ayo Traktir Kopi Dengan Cara Berbagi Donasi. Agar Kami Tambah Semangat. Terimakasih :)